„Glerskurður, glerbræðsla“: Munur á milli breytinga

 

== Brot á gleri ==

Hér er að finna leiðbeiningar um brot á gleri og skurð þess. Fyrir lítið reynda er æskilegt að lesa fyrst textann hér neðar á síðunni. Hér er fjallað um þann hluta glerbræðslu sem á ensku er kallað slumping og fusing. Íslensk hugtök sem gætu verið lýsandi eru flatbræðsla og formmótun glers. [[Glerblástur]] fellur ekki innan þessa handverks.

 

'''4. Fríhendisskurður, eða skurður eftir línum.'''

Þá er gott að skera í áttina frá sér. Þannig reynist mun auðveldara að fylgja línum en um leið þarf að vanda sig betur við að halda hnífnum beinum.

 

[[Mynd:Breakglass.jpeg]]

 

Glerið brotnar í rákinni eftir glerhnífinn. Það er í raun ekki vegna þess að glerið hafi skorist, heldur að mestu leiti vegna þess að rétt beiting hnífsins hitar rákina. Rákin kólnar svo of hratt til þess að glerið myndi samskonar spennu og er annarstaðar í glerinu. Það hefur einnig þanist ögn út og er því veikara í skurðinum en annarsstaðar. Þess vegna er auðvelt að sprengja glerið eftir rákinni. Talað er um að glerskurður grói ef rákin eftir skurðin hefur náð sama hitastigi og glerið í heild. Þá er orðið mun erfiðara að opna glerið og brotið verður ekki eins beint

 

== Brotið með töng ==

Góð verkfæri, sérstaklega ef skera þarf mjóar ræmur. Töngin er sett inn á skurðarrákina, ögn frá brún. Oftast er rák á töngunum sem á að vera beint yfir skurðinum. Þrýstið þétt og aukið þrýsting rólega. Ef vel hefur tekist til þá opnast glersprungan rólega eftir sprungunni. Ef glerið opnast ekki getur verið gott að snúa ögn til beggja hliða með tönginni og þá þrýstist sprungan venjulega af stað.

 

Það er fljótlegt við brot á stærri glerflötum að kreppa báða hnefa, láta skurðin á glerinu hvíla ofan á vísifingrum og þrýsta ofan á glerið með þumlum. Svo er glerið spennt þannig að endar leiti niður og miðjan upp. Ef þetta tekst ekki í fyrstu umferð þá borgar sig að nota töng. Þessi aðferð gefur oft ójafnara brot en aðrar. Hentar hins vegar vel þegar allt vinnuplass er lítið og verið er að búta stærri plötur niður til geymslu.

 

[[Mynd:Breakglass1.jpg]]

 

== Brot á borðbrún ==

Brot á borðbrún er fljótlegasta aðferðin ef fletir beggja vegna skurðs ná 10 cm. Glerið er dregið út á borðbrún þannig að skurðarrákin nemi nákvæmlega við borðbrúnina. Glerinu er lyft og hendurnar halda við glerið sitt hvorum megin við skurðarrákina. Glerinu er skellt snöggt á brúnina og opnast þannig. Ef þetta tekst ekki í fyrstu umferð þá borgar sig að nota töng. Ath. varist að lata glerbrún snerta lófann sem heldur um glerið vegna slysahættu.

 

== Að þrýsta með þumalfingri ==

Að þrýsta með þumalfingri. Ef búið er að skera út fríhendis í gler, sem og hringi eða sívalan skurð er gott að leggja glerið á mjúkt efni, t.d. þykkt teppi eða handklæði. Svo er glerinu snúið við þannig að skurðarrákin vísi niður. hafið plástur á þumalfingrinum til að forðast skurði. Svo er þrýst á rákina með fingrinum þangað til það myndast sprunga. Þumalfingurinn færuður nánast að enda sprungunnar og þrýst aftur þannig að sprungan haldi áfram að opna sig, svo koll af kolli.

 

== Að þrýsta með trékubb ==

Þjónar sama tilgangi og þumalsfingursþrýstingurinn, nema eykur ögn hættu á að glerið springi á rangan máta. Valin er lítill trékubbur sem rúmast vel í lófa. Ekki þarf sérstaklega mjúkt undirlag svo hægt sé að nota þessa aðferð. Glerinu er snúið við þannig að skurðarrákin vísi niður. Svo er þrýst á rákina með brún á kubbnum þangað til það myndast sprunga. Kubburinn er færður nánast að enda sprungunnar og þrýst aftur þannig að sprungan haldi áfram að opna sig, svo koll af kolli.

 

== Hringskurður ==

Hringskurð er þægilegast að vinna með hringskera. Fyrst er glerið þrifið og skerinn smurður. Svo er þrýst þéttingsfast ofan á skerann og hringurinn skorinn út með einni langri hreyfingu. Glerinu er snúið við og skurðurinn sprengdur í gegn, t.d. með trékubb. Svo er skorið með hefðbundnum glerskera frá hringnum að útbrun með reglulegu millibili (sjá mynd neðar). Að lokum er gott að nota töng til þess að opna skurðina varlega inn að hring og þannig losa hann frá. Ath. ekki lyfta plötunni langt fra borði því óvist er hvenær afskurðurinn springur frá.

 

== Bræðsla og hiti ==

Vandalmál á borð við að gler verði stökkt, brúnir þess of ávalar eða kantaðar, það fali illa að móti og hrökkvi í sundur í ofni er oft hægt að leysa með því að læra betur á ofninn sem er verið að nota og á glertegundina sem er verið að nota. Hér getur þú fundið annars vegar leiðbeiningar um hvaða ályktanir má draga af glermunum sem þú hefur brætt og hins vegar töflu sem hægt er að útfæra eftir þeim ofni og glertegundum sem þú ert að nota.

 

== Glerbræðsla - að finna rétta bræðsluaðferð. ==

 

== Upprifjunarspurningar ==

1. Hvers vegna er hagkvæmt að þrífa gler fyrir skurð?

 

 

== Ýtarefni á Wikibooks ==

* [[Glerblástur]]

* [[w:enCategory:Glass|Greinar um gler]] (enska wikipedia)