Vextir og vaxtaútreikningar

Hafþór Einarsson

Efnisyfirlit

- Inngangur

- Hvað eru vextir

- Hvað er vaxtatímabil

- Hvernig skal reikna út vexti

- Hvað eru vaxtavextir

- Hvernig skal reikna út vaxtavexti

Inngangur

Hérna er ætlunin að fjalla um vextir eru og hvernig reikna á þá út. Vextir snerta alltaf meira og meira líf okkar hérna á íslandi þar sem flestir eru í með einhver lán eða að lána einhverjum pening. Bankakerfið byggir að mestu leiti upp á lánaviðskiptum.

Hvað eru vextir

Vextir er það sem lánadrottnarinn fær borgað fyrir að hafa lánað lánþeganum umfram höfuðstól. Þannig að vextirnir eru þóknun fyrir afnot af peningum annara. Leigan fyrir peninga.

Hvað er vaxtatímabil

Vaxtatímabil geta verið mismunandi. Vextir geta verið reiknaðir á mánuði eða ári eða í raun bara eftir samkomulagi á milli lánadrottnara og lánþega. Í vaxtaárinu eru hins vegar 12 mánuði eða 360 dagar. Það eru alltaf 30 dagar í mánuði í vaxtaárinu. Óháð því hvort um janúar, febrúar eða apríl er að ræða. Allir telja þeir 30 daga í vaxtaárinu.

Hvernig skal reikna út vexti

Þegar reiknaðir eru út vextir þá er notuð eftirfarandi formúla.

v = i * H * t

Þar sem v = vextir; i = prósentutugabrot (prósenta/100); H = höfuðstóll, t=n tímabil

Vextir ofan á höfuðstól eru hins vegar reiknaðir með þessari formúlu

H + v = H + i * H * t

Þar sem v = vextir; i = prósentutugabrot (prósenta/100); H = höfuðstóll, t=n tímabil

Hvað eru vaxtavextir

Vaxtavextir verða í raun til þegar að farið er að reikna vexti ofan á vextina. Þ.e. þegar að tímabilið sem peningarnir sem eru fengnir að láni eru lengur í láni heldur en í eitt vaxtatímabil.

Hvernig skal reikna út vaxtavexti

Þegar að reiknaðir eru vaxtavextir þá breytist formúlan aðeins því tímabilið getur innihaldið mismunandi fjölda vaxtatímabila.

Vaxtavextir eftir eitt ár með mismunandi fjölda vaxtatímabila

H(i/m)^m

Þar sem H = höfuðstóll; i = prósentutugabrot (prósenta/100); m = vaxtatímabil; ^ = veldi

Höfuðstólinn auk vaxtavaxtanna eftir eitt ár með mismunandi fjölda vaxtatímabila

H(1+i/m)^m

Þar sem H = höfuðstóll; i = prósentutugabrot (prósenta/100); m = vaxtatímabil; ^ = veldi

Vaxtavextir eftir n ár

vn = H(i/m)^m*n

Þar sem v = vextir; n = tímabil; H = höfuðstóll; i = prósentutugabrot (prósenta/100); m = vaxtatímabil; ^ = veldi

Höfuðstóll auk vaxtavaxta eftir n ár

Hn = H(1+i/m)^m*n

Þar sem v = vextir; n = tímabil; H = höfuðstóll; i = prósentutugabrot (prósenta/100); m = vaxtatímabil; ^ = veldi