„Afstæðiskenningin“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Bjorneaster (spjall | framlög) mEkkert breytingarágrip |
Bjorneaster (spjall | framlög) Snurfus, nafn kafla |
||
Lína 7:
[[Mynd:Albert Einstein (Nobel).png |thumb|400 px| Albert Einstein árið 1921. Myndin er tekin er hann veitti Nobelsverðlaununum viðtöku. Þau hlaut hann fyrir útskýringar sínar á ljósröfun málma, en <b>ekki</b> fyrir afstæðiskenninguna.]]
==Takmarkaða afstæðiskenningin==▼
==Aðdragandinn==
Á árinu 1887 tókst þeim Michelson og Morley að sýna fram á með tilraun að ljóshraðinn væri sá sami í allar áttir, óháð hreyfingu þess sem mælir hann. Þetta olli mönnum miklum heilabrotum, enda var talið víst að til væri ljósvaki sem átti að vera bylgjuberi fyrir ljósið, rétt eins og andrúmsloftið bar hljóð eða jörðin jarðskjálftabylgjur. Samkvæmt þessu
Einstein áttaði sig á því fyrstur manna að það var óþarfi að gera ráð fyrir að einhver ljósvaki væri til. Þar með losnaði hann við þá óþörfu og erfiðu þraut sem aðrir glímdu við, að laga niðurstöður tilraunar Michelsons og Morley að ætluðum hugmyndum um eðli ljósvakans.
==Kennisetningar Einsteins==
Hann setti fram tvær kennisetningar:
# Lögmál eðlisfræðinnar (formúlur) áttu að líta eins út fyrir öllum athugendum, óháð því hvernig þeir hreyfðust innbyrðis og hvað þeir notuðu sem viðmiðun (<b>afstæði</b> athugandanna).
Lína 23 ⟶ 25:
▲==Takmarkaða afstæðiskenningin==
Af þessu varð takmarkaða afstæðiskenningin til. Helstu uppgötvanir urðu:
Lína 31 ⟶ 34:
* [[/Afstæði massa | Massinn er afstæður:]] {{Lítil staða|25%}}
** <i>Massinn eykst með hraða</i>
** <i>Massi jafngildir orku:</i> <math>E=mc^2</math>
** <i>Hlutir með massa geta ekki náð ljóshraða</i>
* [[/Afstæð hraðasamlagning | Hraðamunur]] er afstæður
* [[/Tímarúmið| Tímarúmið]] {{Lítil staða|25%}}
**
**
Einstein sagði að þetta mætti útskýra á svo einfaldan hátt að hvert barn skildi og taldi víst að rataði í kennslubækur fyrir börn. Um þessa hluti er fjallað nánar í undirköflum.
Með takmörkuðu afstæðiskenningunni hafði hann útvíkkað hina hefðbundnu aflfræði annars snillings, [http://is.wikipedia.org/Newton Ísaks Newtons], sem fyrstur allra hafði greint krafta og
Framlag Newtons margfaldaði getu mannanna til að greina krafta sólkerfisins og náttúrunnar og færa sér þá í nyt. Hliðstætt gildir um Einstein og jöfnur hans, sem mynduðu ekki aðeins grunn fyrir samskiptum við geimför og rannsóknir á öreindum í háorkuhröðlum, heldur og fyrir stórauknum skilningi á sjálfum geimnum og stöðu okkar innan hans. Enn sér ekki fyrir endann á því til hvers þetta ævintýri á leið mannsins leiðir.
| |||