„Fæðingarþunglyndi“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 8:
== Vanlíðan eftir fæðingu ==
Mun algengara er að konur þjáist af andlegri vanlíðan í kjölfar fæðingar en á öðrum æviskeiðum. Meðal mögulegra áhrifaþátta eru hormónabreytingar, sálrænir og félagslegir þættir, þreyta, skortur á stuðningi, óvær börn, óöruggi, einangrun og fyrra þunglyndi.
Þunglyndi í kjölfar fæðingar má skipta í þrjá flokka sem tengjast innbyrðis og geta mögulega herjað á konur samtímis eða í kjölfar hvers annars: sængurkvennagrát, fæðingarþunglyndi og fæðingarsturlun.
== Sængurkvennagrátur ==
Sængurkvennagrátur er algengasta og vægasta tegund fæðingarþunglyndis sem hrjáir yfir helming nýbakaðra mæðra. Það kemur fram u.þ.b. 2-3 dögum eftir fæðingu en gengur nokkuð hratt yfir. Eins og nafnið ber með sér er helsta birtingarmyndin tilefnislaus eða tilefnislítill grátur. Önnur einkenni eru m.a. kvíði, sveftruflanir, þreyta, listarleysi og skapsveiflur. Ef einkennin eru ekki horfin eftir hálfan mánuð getur það bent til þess að um fæðingarþunglyndi sé að ræða.
== Fæðingarþunglyndi ==
Fæðingarþunglyndi hrjáir um 14% kvenna. Það gerir vart við sig á fyrstu mánuðum eftir fæðingu, stundum undir lok meðgöngu, og getur staðið yfir svo mánuðum skiptir. Fæðingarþunglyndi á sér margar ólíkar birtingarmyndir t.d. depurð, þráhyggju og sjálfsvígshugsanir. Algengt er að konur geri sér ekki grein fyrir eigin fæðingarþunglyndi fyrr en mörgum árum síðar.
== Fæðingarsturlun ==
Fæðingarsturlun er sjaldgæfasta og alvarlegasta tegund fæðingarþunglyndis. Það leggst á 1-2 konur af hverjum þúsund og kemur fram allt frá því fljótlega eftir fæðingu og upp í 3 mánuðum síðar. Frumeinkenni fæðingarsturlunar líkjast einkennum fæðingarþunglyndis en eru mun alvarlegri og langvinnari
== Þunglyndiseinkenni ==
Fæðingarþunglyndi hefur svipaðar birtingarmyndir og annað þunglyndi. Meðal einkenna eru viðkæmni, kvíði, depurð, svefntruflanir, lystarleysi, matargræðgi, einbeitingarskortur, kyndeyfð, þráhyggja, vanmáttakennd, einangrun og sjálfsvígshugsanir.
== Meðferðarúrræði ==
Mismunandi meðferðum er beitt gegn þunglyndi í kjölfar fæðingar eftir því hvers kyns það er. Varðandi sængurkvennagrát skiptir mestu máli að konan hvílist vel og fjölskyldan sýni henni skilning. Fæðingarþunglyndi getur verið misjafnlega alvarlegt, í vægari tilfellum getur sjálfshjálp nægt en í sumum tilfellum þarf samtalsmeðferð eða lyfjameðferð að koma til. Fæðingarsturlun er þess eðlis að þar þarf sjúkrahúsinnlögn og læknismeðferð til að vinna bug á þunglyndinu.
| |||