„Fæðingarþunglyndi“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
|||
Lína 9:
== Sængurkvennagrátur ==
Sængurkvennagrátur er algengasta og vægasta tegund fæðingarþunglyndis sem hrjáir yfir helming nýbakaðra mæðra. Það kemur fram u.þ.b. 2-3 dögum eftir fæðingu en gengur nokkuð hratt yfir. Eins og nafnið ber með sér er helsta birtingarmyndin tilefnislaus eða tilefnislítill grátur. Önnur einkenni eru m.a. kvíði, sveftruflanir, þreyta, listarleysi og skapsveiflur.
== Fæðingarþunglyndi ==
Fæðingarþunglyndi hrjáir um 14% kvenna. Það gerir vart við sig á fyrstu mánuðum eftir fæðingu og getur staðið yfir svo mánuðum skiptir. Fæðingarþunglyndi á sér margar ólíkar birtingarmyndir t.d. depurð, þráhyggju og sjálfsvígshugsanir. Algengt er að konur geri sér ekki grein fyrir eigin fæðingarþunglyndi fyrr en mörgum árum síðar.
== Fæðingarsturlun ==
Fæðingarsturlun er sjaldgæfasta og alvarlegasta tegund fæðingarþunglyndis. Það leggst á 1-2 konur af hverjum þúsund og kemur fram allt frá því fljótlega eftir fæðingu og upp í 3 mánuðum síðar. Frumeinkenni fæðingarsturlunar líkjast einkennum fæðingarþunglyndis en eru mun alvarlegri og langvinnari.
== Þunglyndiseinkenni ==
Fæðingarþunglyndi hefur svipaðar birtingarmyndir og annað þunglyndi. Meðal einkenna eru viðkæmni, kvíði, depurð, svefntruflanir, lystarleysi, einbeitingarskortur, kyndeyfð, þráhyggja, vanmáttakennd, einangrun og sjálfsvígshugsanir.
== Meðferðarúrræði ==
Mismunandi meðferðum er beitt gegn þunglyndi í kjölfar fæðingar eftir því hvers kyns það er. Varðandi sængurkvennagrát skiptir mestu máli að konan hvílist vel og fjölskyldan sýni henni skilning. Fæðingarþunglyndi getur verið misjafnlega alvarlegt, í vægari tilfellum getur sjálfshjálp nægt en í sumum tilfellum þarf samtalsmeðferð eða lyfjameðferð að koma til. Fæðingarsturlun er þess eðlis að þar þarf sjúkrahúsinnlögn og læknismeðferð til að vinna bug á þunglyndinu.
== Spurningar ==
== Heimildir ==
Maria Borelius. 1996. '''Nú er ég orðin mamma. Bók um líkama og sál konunnar eftir fæðingu barns.''' Þýðandi Guðrún Björg Sigurbjörnsdóttir yfirljósmóðir. Setberg, Reykjavík.
Anna Dagný Smith, Hjördís Birgisdóttir og Ingibjörg Ásgeirsdóttir. 2001. Andleg vanlíðan eftir fæðingu algengari en margan grunar. Heilsugæslan í Reykjavík.
| |||