„Einhverfa“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Lína 24:
Þær meðferðir sem notaðar voru áður fyrr voru flestar byggðar á kenningum sálkönnunar (psychodynamic) sem gengu þá út frá því að orsök einhverfu væru tengdar uppeldi og þá sérstaklega móðurinni og umhverfinu í kringum börnin. Þær meðferðir einblíndu oft á afmarkaða hegðun sem reynt var að hafa áhrif á og reyndust slíkar meðferðir ekki bera mikinn árangur.
Það hefur komið í ljós að hjá flestum börnum sem greinst hafa með einhverfu hafa batarhorfur ekki verið góðar og margir telja að einhverfa sé röskun sem ekki sé hægt að vinna gegn eða hafa áhrif á. Flestar rannsóknir hingað til hafa bent til þess að einhverfa sé þroskaröskun sem hjá flestum er ævilangt ástand.
Þær meðferðir sem helst hafa verið notaðar með börnum með einhverfu eru atferlismeðferð og TEACCH. Atferlismeðferð er sú meðferð sem hefur mestan raunvísindalegan bakgrunn. Atferlismeðferð sem notast við aðferðir hagnýtrar atferlisgreiningar leggur áherslu á að einstaklingar með einhverfu verði óþekkjanlegir frá öðrum jafnöldrum en TEACCH virðir samfélag einstaklinga með einhverfu. Atferlismeðferð kennir hæfileika sem börnin hafa ekki og leggur áherslu á að þróa nýja hæfileika en TEACCH leggur áherslu á að byggja á styrkleikum, áhuga og hæfileikum einstaklingsins. TEACCH einblínir á breytur sem ekki hægt er að skoða eins og hugsun einstaklingsins en þeir er aðhyllast atferlismeðferðar telja að slíkar breytur geti ekki haft áhrif á hegðun. Báðar meðferðir stuðla að sjálfstæði einstaklinga með einhverfu en gera sér þó grein fyrir því að algjört sjálfstæði er oft óraunhæft markmið. Báðar meðferðir telja einnig að þátttaka foreldra sé mikilvæg. Meðferðirnar eru ólíkar að mörgu leyti en þær eiga þó einnig ýmsilegt sameiginlegt. ▼
Rannsóknir hafa sýnt að einhver árangur næst með TEACCH. Rannsóknir hafa sýnt að með þeirri aðferð næst að hækka greindavísitölu, hækkunin hefur verið frá 3 stigum upp í 24 stig, árangur reynist mismunandi eftir rannsóknum. Sú aðferð virðist þó bera mestan árangur fyrir þau börn sem sýna mikil þroskafrávik fyrir inngrip. ▼
Þá hafa rannsóknir á árangri atferlismeðferðar gefið góða von um að hægt sé að vinna gegn einkennum einhverfu, bæta líf þeirra sem greinast með einhverfu og jafnvel að eyða öllum einkennum einhverfu. Sýnt hefur verið fram á að hún nái að auka málnotkun, félagsfærni, leik og námsfærni ásamt því að draga úr óæskilegri hegðun. Það virðist þó vera að mismunandi börn þurfa mismundandi meðferð, engin ein meðferð virðist henta öllum börnum með einhverfu. Algengast er að notaðar séu einhvers konar námaðferðir eins og TEACCH eða atferlismeðferð og sum börn þurfa á lyfjagjöf að halda. ▼
▲Þær meðferðir sem helst hafa verið notaðar með börnum með einhverfu eru atferlismeðferð og TEACCH. Atferlismeðferð er sú meðferð sem hefur mestan raunvísindalegan bakgrunn. Atferlismeðferð sem notast við aðferðir hagnýtrar atferlisgreiningar leggur áherslu á að einstaklingar með einhverfu verði óþekkjanlegir frá öðrum jafnöldrum en TEACCH virðir samfélag einstaklinga með einhverfu. Atferlismeðferð kennir hæfileika sem börnin hafa ekki og leggur áherslu á að þróa nýja hæfileika en TEACCH leggur áherslu á að byggja á styrkleikum, áhuga og hæfileikum einstaklingsins. TEACCH einblínir á breytur sem ekki hægt er að skoða eins og hugsun einstaklingsins en þeir er aðhyllast atferlismeðferðar telja að slíkar breytur geti ekki haft áhrif á hegðun. Báðar meðferðir stuðla að sjálfstæði einstaklinga með einhverfu en gera sér þó grein fyrir því að algjört sjálfstæði er oft óraunhæft markmið. Báðar meðferðir telja einnig að þátttaka foreldra sé mikilvæg. Meðferðirnar eru ólíkar að mörgu leyti en þær eiga þó einnig ýmsilegt sameiginlegt.
▲Rannsóknir hafa sýnt að einhver árangur næst með TEACCH. Rannsóknir hafa sýnt að með þeirri aðferð næst að hækka greindavísitölu, hækkunin hefur verið frá 3 stigum upp í 24 stig, árangur reynist mismunandi eftir rannsóknum. Sú aðferð virðist þó bera mestan árangur fyrir þau börn sem sýna mikil þroskafrávik fyrir inngrip.
▲Þá hafa rannsóknir á árangri atferlismeðferðar gefið góða von um að hægt sé að vinna gegn einkennum einhverfu, bæta líf þeirra sem greinast með einhverfu og jafnvel að eyða öllum einkennum einhverfu. Sýnt hefur verið fram á að hún nái að auka málnotkun, félagsfærni, leik og námsfærni ásamt því að draga úr óæskilegri hegðun. Það virðist þó vera að mismunandi börn þurfa mismundandi meðferð, engin ein meðferð virðist henta öllum börnum með einhverfu. Algengast er að notaðar séu einhvers konar námaðferðir eins og TEACCH eða atferlismeðferð og sum börn þurfa á lyfjagjöf að halda.
== Tíðni ==
| |||