„Augað“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Sigrvilm (spjall | framlög)
Sigrvilm (spjall | framlög)
Lína 13:
Mannsauganu er skipt í nokkra hluta:
* [[augnknöttur|Augnknötturinn]], ''bulbus oculi'', liggur í [[augntóft|augntóftinni]], en hann er myndaður úr þremur hjúpum:
** [[trefjahjúpur|Trefjahjúp]], ''tunica fibrosa'' er ysta lag augans og er bandvefur. Trefjahjúpurinn samanstendur af:
*** [[Hvíta|Hvítu]] ''sclera'', sem er hvít og ávöl. Er bandvefur fylltur af collagen próteininu sem bæði verndar og heldur formi augans.
** [[æðuhjúpur|Æðuhjúp]], ''tunica vasculosa''
*** [[Glæra|Glæru]] einnig nefnd [[hornhimna]] ''cornea'', sem er gegnsæ og hylur augasteininn.
** [[æðuhjúpur|Æðuhjúp]], ''tunica vasculosa'' er miðlag augans og samanstendur af:
* **[[Æða|Æðu]], ''choroidea'', er gerð úr [[sortufruma|sortufrumum]] sem draga til sín [[ljósgeisli|ljósgeisla]].
*** [[Lita]] eða [[lithimnan|lithimna]], ''iris'', er litaði hluti augans. Hún er ýmist blá, græn eða brún, allt eftir litkornamagni. Svartur blettur í miðju litunnar er [[sjáaldur|sjáaldrið]], sem einnig heitir [[ljósop]], ''pupilla'', en það minnkar og stækkar eftir birtuástandi og líkams- og/eða hugarástandi.
** [[innhjúpur|Innhjúp]], ''tunica interna''
 
* [[Hvíta]], ''sclera'', er hvít og ávöl og er gerð úr bandvef. Hvítan rennur saman við [[glæra|glæru]], sem einnig er nefnd [[hornhimna]], ''cornea''.
* Sjónhimnan er í augnbotninum. Sjónhimnan samanstendur af ljósnæmum taugafrumum sem kallast stafir og keilur. Beint aftan við augasteininn er sjónhimnan þétt setin af keilufrumum og sjá þær um að greina liti og gera það að verkum að hægt er að sjá hluti mjög nákvæmlega. Stafirnir eru til hliðana og greina þær frumur svart hvíta liti. Í sjónhimnunni er einnig blindur blettur, en þar kemur sjóntaugin úr heila inn í augað og tengist taugafrumunum þar inn í.
* [[Æða]], ''choroidea'', er gerð úr [[sortufruma|sortufrumum]] sem draga til sín [[ljósgeisli|ljósgeisla]].
* [[Lita]] eða [[lithimnan|lithimna]], ''iris'', er litaði hluti augans. Hún er ýmist blá, græn eða brún, allt eftir litkornamagni. Svartur blettur í miðju litunnar er [[sjáaldur|sjáaldrið]], sem einnig heitir [[ljósop]], ''pupilla'', en það minnkar og stækkar eftir birtuástandi og líkams- og/eða hugarástandi.
 
== Hvernig virkar augað? ==