„Flogaveiki“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
|||
Lína 2:
Flogaveiki er starfrænn sjúkdómur í heilanum sem stafar af því að nauðsynleg samskiptaboð innan heilans truflast skyndilega af auknum rafboðum frá einstökum heilasvæðum eða öllum heilanum. Einstök heilasvæði verða ofvirk og merki fá þeim eru það sterk að þau yfirbuga allt annað tímabundið. Veldur þetta óeðlilegu atferli eða hegðun er kallast flogaveikikast.
* [http://www.epilepsyontario.org/l2.WMV Ertu með flogaveiki? eða er einhver nákomin þér með flogaveiki?] (myndband, 1. hluti)
* [http://www.epilepsyontario.org/whatisep.WMV Hvað er flogaveiki?] (myndband, 2. hluti)
* [http://www.epilepsyontario.org/c.WMV Hvernig er að lifa með flogaveiki?] (myndband, 3. hluti)
* [http://www.epilepsyontario.org/d.WMV Viðhorf til flogaveikra] (myndband, 4. hluti)
== Orsakir flogaveikinnar ==
Lína 11:
Orsakir eru ekki þekktar en kunna að tengjast heilaæxlum, alvarlegum höfuðáverkum t.d. í æsku, heilabólgu, heilaskööddun við fæðingu o.fl. sem leiðir til vefrænnar löskunar heilafrumna. Ekki hefur þó tekist að greina vefrænar breytingar í heila nema í um þriðjungi flogaveiki tilfella. Ýmislegt bendir til þess að sjukdómurinn sé erfgegnur því saga er um hann í ákveðnum ættum.
* [http://www.epilepsyontario.org/e1.WMV Hvað gerist í heilanum við flog og af hverju?] (myndband, 5. hluti)
* [http://www.epilepsyontario.org/e2.WMV Hvað veldur flogum?] (myndband, 6. hluti)
== Tíðni flogaveiki á Íslandi ==
Lína 21:
Koma má að mestu leyti í veg fyrir bráð flogaveikiköst með flogaveikilyfjum en gallin er að þau hafa mörg óþægilegar aukaverkanir.
* [http://www.epilepsyontario.org/f.WMV Að komast yfir óttann] (myndband, 7. hluti)
* [http://www.epilepsyontario.org/h.WMV Hvernig fer greining fram?] (myndband, 8. hluti)
== Tegundir flogaveiki ==
'''Barnaflogaveiki eða flogaveiki hin minni (petid mal)'''
Kemur fram í börnum áður en þeu ná skólaaldri og eldist hún yfirleitt af þeim. Þau stja ofta ða leik ásamst öðrum börnum og fá þá störu, heyra ekki ef á þau er kallað og kippast örlítið til (störuflog). Kastið varir í stuttan tíma eða u.þ.b. 30-40 sek..Þau muna ekki hvað gerðist þegar þau ranka við sér. Lítil ástæða er til þess að óttast þessa gerð flogaveiki.
'''Fullorðinsflogaveiki eða flogaveiki hin meiri (grand mal)'''
Kemur fram í fullorðnum. Krampaflog er algengasta flogaveikiafbrigðið, líkamninn stífnar upp, einstaklingur fellur um koll og blánar, taktfastir rykkir eða krampar fara um allan líkamann, einstakingur missir meðvitund og froða vellur úr munnvikum, sjúklingur missir oft þvag. Kramaflogi lýkur eftir u.þ.b. 4-5 mínútur og vaknar sjúklingur ruglaður og þreyttur. Flestir sjúklingar vilja sofa eftir kast og erfitt getur reynst að vekja þá fyrsta klukkutímann eða svo.
'''Flogboði'''
Sjúklingar fá gjarnan boð áundan kasti er kallast flogboði. flogboði birtist flogaveikisjúklilngum á ymsan hátt, t.d. sem óljós tilfinning um yfirvofandi kast, óþægileg lykt, undarleg hljóð, undarleg litaskynjun, verkir í kviðarholi o.fl. sem gerir þeim kleift að viðhafa rétter varúðarráðstafanir.
* [http://www.epilepsyontario.org/g2.WMV Tonic Clonic
* [http://www.epilepsyontario.org/g4.WMV Status epilepticus-Flogakast] (myndband, 10. hluti)
* [http://www.epilepsyontario.org/g5.WMV Blönduð flog] (myndband, 11. hluti)
* [http://www.epilepsyontario.org/g7.WMV Störuflog] (myndband, 12. hluti)
* [http://www.epilepsyontario.org/g8.WMV Önnur flog] (myndband, 13. hluti)
* [http://www.epilepsyontario.org/i2.WMV Áhrif á lífsstíl og skurðaðgerðir] (myndband, 14. hluti)
* [http://www.epilepsyontario.org/j.WMV Mun barnið mitt ávallt hafa flogaveiki] (myndband, 15. hluti)
* [http://www.epilepsyontario.org/k.WMV Nýlegar upplýsingar] (myndband, 16. hluti)
* [http://www.epilepsyontario.org/l.WMV Af hverju ætti ég að hafa samband við samtök flogaveikra?] (myndband, 17. hluti)
== Fyrsta hjálp ==
Lína 58 ⟶ 60:
Ef um hitakrampa hjá ungbarni er að ræða er mikilvægt að kæla barnið niður sem fyrst. Opnið gluggann og færið barnið úr öllu nema nærfötum. Stundum getur reynst nauðsynlegt að fara með barnið út að glugga eða út að svaladyrum. Varist þó að láta slá að barninu. Einnig er gott að bleyta handklæði og leggja yfir barnið meðan á krampanum stendur, það kælir barnið snögglega niður.
* [http://www.epilepsyontario.org/g3.WMV Fyrsta hjálp-Tonic Clonic flog] (myndband, 18. hluti)
* [http://www.epilepsyontario.org/g4.WMV Fyrsta hjálp-flogakast] (myndband, 19. hluti)
* [http://www.epilepsyontario.org/g6.WMV Fyrsta hjálp-blönduð flog] (myndband, 20. hluti)
== Varúð:Ekki ==
Lína 81 ⟶ 83:
== Ítarefni ==
* [http://www.epilepsyontario.org/allaboutep.wmv Fræðslumyndband um flogaveiki] (Myndband í fullri lengd
* [[w:en:Epilepsy|Epilepsy]] (enska wikipedia)
* [http://www.doktor.is/Article.aspx?greinid=209 Flogaveiki] (doktor.is)
* [http://www.lauf.is/ Lauf] (Landssamtök áhugafólks um flogaveiki)
* [http://www.epilepsi.se/one1.htm Epilepsi] (Sænsk síða um flogaveiki)
▲* [http://www.epilepsyontario.org/allaboutep.wmv Myndband í fullri lengd] (Fræðslumyndband)
| |||